Kế hoạch cuộc đời

Công việc luôn tự mở rộng ra để chiếm đủ thời gian được ấn định cho nó.  Định luật PARKINSON
1.Hãy nghiền nát nỗi sợ hãi và học hỏi mọi điều bạn muốn.
2.Ông trời không sinh ra người đứng trên người, Ông trời không sinh ra người đứng dưới người. Tất cả, đều do sự học mà ra -Fukuzawa Yukichi.3.Tuổi trẻ không phải là một giai đoạn của Cuộc Sống mà là một trạng thái của Trí Tuệ-Tâm Hồn- Nguyễn Tất Thịnh.4. Tôi chẳng phải là thiên tài, tôi chỉ có một lòng ham hiểu biết ghê gớm-Albert Einstein.5. Vĩ nhân chỉ 1 phần trăm thiên phú còn lại 99% là mồ hôi-Thomas Edison.

 Đất nước, ở tầm vĩ mô, có những kế hoạch nhìn xa về phía trước, có những cương lĩnh được đưa ra toàn dân lấy ý kiến, tranh thủ trí tuệ của cả mấy chục triệu người. Còn những người trẻ, họ cũng đang phác thảo cho mình những dự định để đi tới tương lai bằng bước chân tự tin và đầy bứt phá.  

Tuổi trẻ đi liền với mùa xuân, mơ ước và hạnh phúc. Người trẻ thiếu kinh nghiệm, nhưng có quỹ thời gian dư dả. Hạnh phúc thuộc về những người biết đặt kế hoạch cho cuộc đời mình, cho từng năm tháng tới.

Thử bắt đầu từ một chuyện đơn giản là bầu cử và ứng cử vào các chức danh lãnh đạo.

Ngày mai Quốc hội bỏ phiếu bầu, hôm nay người được đề cử vẫn “khiêm tốn” bảo rằng: tổ chức phân công thì phải chấp hành thôi. Nếu được tin cậy thì sẽ gắng sức làm cho tốt....

Người càng khiêm tốn, càng tỏ ra không “mặn mà” với chức vụ thì càng được đánh giá cao. Ngược lại, hăng hái ra tranh cử, đề xuất chương trình, mục tiêu cụ thể, không khéo lại bị nghi kị, cho là “hoắng”, nói thế rồi không biết có làm được thế không....

Có vị Bộ trưởng, sau nửa năm nhậm chức, khi được hỏi đã chuẩn bị chiến lược gì phát triển ngành, vẫn bình thản trả lời: “Tôi mới nhận công việc, cứ giữ ổn định, chưa có kế hoạch gì”.... Một đất nước, tai nạn giao thông mỗi tháng làm cả nghìn người chết, thiệt hại sinh mạng hơn cả thời chiến tranh mà Bộ trưởng cứ rủ rỉ, “khiêm tốn”, "chưa có kế hoạch gì" thì người dân còn biết trông chờ vào ai nữa?

"Tôi sẽ là..."

Lại nhớ câu chuyện về một anh chàng trẻ, 28 tuổi đã được giao quản lý một trung tâm mới của một công ty bắt đầu xây dựng tên tuổi. Câu nói "bạo gan" được mọi người nhớ của anh là "kế hoạch": “35 tuổi, tôi sẽ là triệu phú tiền đô và 40 tuổi, tôi sẽ là Thủ tướng”...

Trong khi chuyện ”quyền” và ”tiền” còn là điều khá tế nhị ở một xã hội trọng sự “khiêm tốn” theo lối cổ truyền thì lời tuyên bố của anh thật sự là một trái bom.

Người ta bàn luận xôn xao, nhiều người trẻ cũng lắc đầu, lè lưỡi, vì sự “bạo gan” và bạo miệng. Có người lại bảo, nếu không nhờ một chút may mắn, một chút dựa dẫm thân quen, làm sao anh được giao một trọng trách sớm thế. Suy cho cùng, anh đã có kế hoạch gì cho mục tiêu lớn lao đã đặt ra.... 

Thế rồi, những ngày cuối năm này, khi dân cư sốt nóng lên hầm hập với sự tăng trưởng chóng mặt của thị trường chứng khoán, khi nhiều công chức bỏ cả việc cơ quan lê la lên sàn tìm kiếm vận may đổi đời, thì trong bảng cáo bạch tài sản công khai trên TTCK, “kẻ bạo gan” năm nào đã có tên trong 100 người giàu nhất, với số cổ phiếu sở hữu trị giá không phải một triệu mà nhiều triệu đô la Mỹ....

Thành công của một người trẻ dám nói trước điều mình sẽ làm, bất chấp cái câu cửa miệng: “nói trước bước không qua” ấy là kết quả của một sự may mắn hay cả một tầm nhìn xa, một kế hoạch đã được vạch ra bài bản? Dù thế nào đi chăng nữa, thì ước mơ “năm 40 tuổi” đã không bị nhìn như một câu nói bông phèng của một người chưa đủ chín chắn.

Lặng

Lại nhớ đến những người lặng lẽ hoàn thành kế hoạch cuộc đời mình, như một sự nghiệp sống còn phải đạt đến. GS Trần Đức Thảo hoàn thành những bài nghiên cứu sâu sắc và minh triết của mình để đăng trên các tạp chí nổi tiếng ở Đức. Một nhà triết học sống đạm bạc, lặng lẽ đến cô độc lại là tác giả của những tác phẩm triết học nổi tiếng làm các học giả hàng đầu ở các nước có nền triết học hàng đầu châu Âu phải nghiêng mình.

Một người da trắng bệch vì căn bệnh gan hành hạ, đi chiếc xe đạp thiếu nhi Liên Xô, đầu gối chạm đến tận ghi đông, mà như nhà văn Tô Hoài kể lại trong cuốn hồi kí “Chiều chiều”: vốn ăn cơm chỉ toàn nước mắm rồi, ông cho luôn nước mắm vào nồi nấu lẫn với gạo xúc ăn, cho đỡ mất công.....

Cả cuộc đời ông cô độc đi trên một hành trình, để rồi đến kiệt cùng con đường ấy, ông “là nhà triết học duy nhất ở Việt Nam, còn chúng tôi chỉ là những người nghiên cứu về triết học” như lời nhận xét chân thành của một học giả đầy uy tín - GS Trần Văn Giàu.

Còn nữa, GS Hà Đình Đức, chuyên gia số một về rùa hồ Gươm. Những năm đất nước tem phiếu, hạt gạo còn thiếu, cái ăn, cái mặc là mối lo thường trực, vậy mà ông đã một mình một đường nghiên cứu... về rùa! Cứ lụi cụi đi theo cụ Rùa hồ Gươm, ghi chép tỉ mẩn, những lần cụ nổi lên, đặc tính sinh học, môi trường sống.... để cả chục năm sau, dần dần xác lập hồ sơ về loài rùa quý hiếm này là rùa mai mềm nước ngọt, chỉ duy nhất có ở Việt Nam, ở Việt Nam mới thấy duy nhất ở hồ Gươm, và gần đây GS lại công bố một giả thiết duy nhất nữa: chỉ có duy nhất một cá thể rùa!

Không biết giả thiết “duy nhất” này có đúng không, nhưng GS Đức thì đã đúng là người duy nhất nắm trong tay bộ hồ sơ quý giá về cụ Rùa thiêng, gắn với lịch sử Thăng Long văn hiến, chứng kiến bao biến thiên lịch sử của dân tộc.

Kế hoạch cuộc đời ông, sự nghiệp nghiên cứu của ông, thiết nghĩ chỉ gắn với danh xưng dân dã “nhà rùa học”, cũng đủ vẻ vang và ghi dấu thành công?

Không giấu mình

Những người trẻ hôm nay có hành trang về những kinh nghiệm của thế hệ đi trước, có một bầu không khí khoáng đạt hơn để thực hiện các ước mơ. Và hình như, họ không lặng lẽ khi đề ra những kế hoạch của năm mới đến hay dài hơi hơn là những kế hoạch cuộc đời.

Những cô gái đặt kế hoạch Tết này chinh phục đỉnh Phan Xi Păng - nóc nhà Đông Dương có thể đặt ra cả một forum để bàn bạc, cùng nhau sắp đặt công việc để hoàn tất nó.

Lại có cô dẫn chương trình truyền hình đang nổi đình nổi đám, sau khi công bố người yêu là một chàng đẹp trai kém tuổi mình, lại đã lên đường du học với “kế hoạch” dài hạn là sau 4 năm nữa sẽ làm giám đốc một công ty truyền thông có đẳng cấp.

Còn kế hoạch ngắn hơn? Hơi riêng tư một tý, nhưng thời nay, những người trẻ cũng không phải quá giấu mình: “Hai chúng tôi sẽ đi nghỉ Tết cùng nhau 7 ngày ở Đài Loan. Đã xa nhau nhiều rồi, phải có thời khắc sẻ chia, bù đắp cho nhau...”

Có những kế hoạch của những người hôm nay còn lặng lẽ, ngày mai sẽ nổi tiếng. Đó không phải là những ước mơ thuần tuý như thế hệ xưa vẫn nói. Đi kèm với nó là cả một lộ trình để thực hiện.

Lộ trình ấy có thể rất thực tế, nhưng cũng có khi đầy lãng mạn, kiểu như một cô bạn đang du học ở Nhật Bản của tôi: “Em sẽ đến tất cả những nơi bố mẹ em đã từng mơ ước đến”. Cô đã học dự bị ĐH ở Mỹ bằng học bổng bán phần, học ĐH ở Pháp bằng tiền tự túc và dừng chân ở Nhật với suất học thạc sĩ. “Sang năm em sẽ sang Nga, nơi bố mẹ em đã gặp và yêu nhau...” Những ngày làm thêm kiếm tiền học ở xứ người đã khiến cô bé ấy cứng cáp hơn nhiều. Với mức lương khởi điểm vài ngàn đô một tháng, giấc mơ đi khắp thế giới của cô giờ không còn quá tầm tay.

                                                               *******************

Đất nước, ở tầm vĩ mô có những kế hoạch nhìn xa về phía trước, có những cương lĩnh được đưa ra toàn dân lấy ý kiến, tranh thủ trí tuệ của cả mấy chục triệu người. 

Còn những người trẻ, họ cũng đang phác thảo cho mình những dự định để đi tới tương lai bằng bước chân tự tin và đầy bứt phá. Đó là cơ sở để đi đến hạnh phúc, khi được làm điều mình thích, được sống với niềm say mê và bản lĩnh của mình.

• Đỗ Chí Nghĩa (vietnamnet.vn)